Der inhaltliche Schwerpunkt der diesjährigen Ausgabe der Deutsch-Polnischen Medientage unter dem Motto „Empfangsstörungen oder eine neue Wellenlänge?" im Miejski Dom Kultury in Zgorzelec wird auf der gemeinsamen Herausforderung liegen, vor die der russische Angriffskrieg in der Ukraine die Regierungen, die Zivilgesellschaft und auch Journalistinnen und Journalisten in beiden Ländern gestellt hat.
Vertreter und Vertreterinnen der Medien werden im Rahmen von Podiumsdiskussionen und Themenworkshops u.a. über die Arbeit der Medien in Grenzsituationen, die Unabhängigkeit der Kriegsberichterstattung sowie über Europas Grenzen und die Zukunft der Migration angesichts von Klima-, Politik- und Wirtschaftskrise diskutieren.
Als Gäste in der Europastadt Görlitz/Zgorzelec wollen wir auch die Zusammenarbeit und das Zusammenwachsen in der Grenzregion im Dialog mit lokalen Akteuren und Medien kritisch hinterfragen.
Feierlicher Höhepunkt der Medientage ist die Verleihung des Deutsch-Polnischen Tadeusz-Mazowiecki-Journalistenpreises am 9. Juni 2022 um 19.00 Uhr im Gerhart-Hauptmann-Theater in Görlitz. Die Preisverleihung wird im MDR-Stream übertragen. Der Preis prämiert die besten Beiträge, die über das jeweilige Nachbarland fair und offen berichtet haben und die im Vorjahr veröffentlicht wurden.
Debaty i dyskusje 15. Polsko-Niemieckich Dni Mediów pod hasłem „Zakłócenia w odbiorze czy zmiana kanału?” skupiać się będą wokół wspólnego wyzwania, przed którym napaść Rosji na Ukrainę postawiła rządy, społeczeństwo obywatelskie, ale też dziennikarzy i dziennikarki z obu krajów. Podczas debat i warsztatów przedstawiciele/przedstawicielki świata mediów i polityki oraz eksperci/ekspertki będą dyskutować m.in. o pracy mediów w sytuacji granicznej, niezależności dziennikarzy/dziennikarek relacjonujących wojnę oraz o granicach Europy i przyszłości migracji w obliczu kryzysu klimatycznego, politycznego, ekonomicznego.
Goszcząc w Miejskim Domu Kultury w Europa-Mieście Zgorzelec/Görlitz przyjrzymy się też - wspólnie z przedstawicielami lokalnych mediów, samorządu i NGO - współpracy i integracji na pograniczu.
Uroczystym akcentem Dni Mediów jest wręczenie Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej im. Tadeusza Mazowieckiego. Gala przyznania Nagrody odbywa się 9 czerwca 2022 r. o godz. 19.00 w Teatrze im. Gerharta Hauptmanna w Görlitz. Gala będzie też transmitowana przez stację MDR. Polsko-Niemiecka Nagroda Dziennikarska przyznawana jest za najlepsze prace, które otwarcie i rzetelnie informują o kraju sąsiada i które zostały opublikowane w roku poprzedzającym przyznanie nagrody.
15. Polsko-Niemieckie Dni Mediów - Görlitz/Zgorzelec (09.-10.06.2022)
Temat Dni Mediów: Zakłócenia w odbiorze czy zmiana kanału. Czy Europa może spać spokojnie?
Thema der Medientage: Empfangsstörungen oder neue Wellenlänge. Kann Europa ruhig schlafen?
09. Juni 2022 | 9 czerwca 2022
12:00 - 13:00 - Mittagessen | Lunch
13:00 - 13:15 - Ehrenrede | Mowa inaugurująca
13:15-14:45 - Eröffnungsdiskussion | Debata otwarcia
Können Europäer:innen ruhig schlafen? Deutschland und Polen in der Europäischen Union - in einer neuen geopolitischen Situation
In dem von Russland entfesselten Krieg kämpft die Ukraine um einen hohen Einsatz - um ihre Unabhängigkeit und territoriale Integrität. Doch es geht für sie noch um mehr: um die Zugehörigkeit zu Europa und eine mögliche Mitgliedschaft in EU und NATO. Die Europäische Kommission hat ihrer Überzeugung Ausdruck verliehen, dass die Ukraine zur europäischen Familie gehört. Die europäische Gemeinschaft scheint sich bewusst zu sein, dass ihr eigenes Wohl und die Wahrung der europäischen Werte unmittelbar mit der Verteidigung der Ukraine verbunden sind. Derzeit unterstützen die Europäische Union sowie einzelne Mitgliedstaaten die Ukraine aber werden wir imstande sein, eine gemeinsame Ukraine-Strategie zu entwickeln?
Was sind momentan die Prioritäten Deutschlands und Polens in der EU? Sind die Staaten, die "besondere Beziehungen" zu Russland gepflegt haben, bereit, langfristig einen Politikwechsel zu vollziehen und den mitteleuropäischen Partnern in der Ostpolitik zu vertrauen? Führt die plötzlich veränderte geopolitische Situation zu einer neuen Machtverteilung in der europäischen Gemeinschaft?
Czy Europejczycy i Europejki mogą spać spokojnie? Polska i Niemcy w Unii Europejskiej – w nowej sytuacji geopolitycznej W wojnie rozpętanej przez Rosję Ukraina walczy o najwyższą stawkę – o niepodległość i integralność terytorialną swojego państwa. Ale to nie wszystko: także o przynależność do Europy, być może o członkostwo w Unii Europejskiej i NATO. Komisja Europejska dała wyraz przekonaniu, że Ukraina należy do rodziny europejskiej. Wspólnota zdaje się więc rozumieć, że jej własny dobrostan i europejskie wartości są bezpośrednio związane z obroną Ukrainy. Unia Europejska i poszczególne kraje członkowskie wspierają Ukrainę doraźnie, ale czy na pewno powstaje wspólna strategia wobec Ukrainy?
Jak przedstawiają się aktualne priorytety Polski i Niemiec w UE? Czy państwa UE, które miały „specjalne relacje” z Rosją są w stanie długofalowo zmienić kurs i zaufać partnerom z Europy Środkowej w kwestii polityki wschodniej? Czy gwałtowna zmiana geopolityczna zmieni rozkład sił we Wspólnocie?
14:45-15:00 - Kaffeepause | Przerwa kawowa
15:00-16:30 - Parallele Workshops | Równoległe warsztaty
1. Wie verändern die Frauen Europa? (Re-)Präsentation in Medien und Politik Der Krieg hat zur Folge, dass Sicherheitspolitik, Waffenlieferungen und Kriegsverbrechen die Schlagzeilen bestimmen. Obwohl vor Kriegsausbruch viel von feministischer Außenpolitik die Rede war und eine stärkere Teilhabe von Frauen in Politik und Medien (gerade in Führungspositionen) eingefordert wurde, verweisen die Statistiken auf das auch weiterhin bestehende Missverhältnis zwischen den Geschlechtern. Kann die kriegsbedingte Krise paradoxerweise zu einer größeren Geschlechtergerechtigkeit in Medien und Politik führen? Was bringt uns in dieser Situation eine feministische Außenpolitik, die paritätische Besetzung der Entscheidungspositionen in Regierung und Medien sowie ein Gleichgewicht von Frauen und Männern in Talkshows? Warum sollten wir mit dem Problem der Geschlechterrepräsentation nicht auf bessere Zeiten warten?
1. Jak kobiety zmieniają Europę? (Re)prezentacja kobiet w mediach i polityce Wojna sprawiła, że polityka bezpieczeństwa, dostawy broni, zbrodnie wojenne zajęły nagłówki w mediach. Choć przed jej wybuchem sporo mówiono o feministycznej polityce zagranicznej i potrzebie zwiększenia udziału kobiet w polityce i mediach, statystyki niezbicie wskazywały na wciąż istniejące dysproporcje. Czy kryzys spowodowany wojną paradoksalnie może doprowadzić do większej równowagi płci w mediach i polityce? Co w tej sytuacji mogą nam dać feministyczna polityka zagraniczna, parytety na stanowiskach decyzyjnych w rządach i spółkach medialnych oraz równowaga udziału kobiet i mężczyzn w programach publicystycznych? Dlaczego kwestie reprezentacji płci nie powinny czekać na lepsze czasy?
2. Bilder – Worte – Medien – Krieg. Medienberichterstattung über Nachbarländer
Die Medien schaffen Bilder, die Einfluss haben auf die Emotionen der Rezipienten und die gesellschaftliche Aufnahme der Ereignisse bestimmen. Das Bild vom Nachbarland ist das Ergebnis eines langwierigen Prozesses. Wie beeinflussen Medieninformationen die gegenseitige Wahrnehmung der Polen und Deutschen? Was kann getan werden, damit die Medienbotschaften die Kommunikation unterstützen und nicht behindern?
Die Ukraine steht fast überall auf der Welt im Mittelpunkt der Medienaufmerksamkeit. Welche Tendenzen dominieren in der deutschen und polnischen Berichterstattung über die Ukraine? Wie hat der Ausbruch des Krieges unsere Wahrnehmung der Ukraine verändert? Präsident Wolodymyr Selenskyj wurde zu einem der medienwirksamsten Politiker der Welt. Ist dies eine zwangsläufige Entwicklung oder verbirgt sich dahinter eine Medienstrategie?
2. Obrazy – słowa – media – wojna. Sąsiedzi w przekazach medialnych Media tworzą obrazy, które mają wpływ na emocje odbiorców i decydują o społecznym odbiorze wydarzeń. Kształtowanie wizerunku kraju-sąsiada jest długim procesem. Jak informacje medialne wpływają na wzajemne postrzeganie Polaków i Niemców? Co zrobić, żeby przekazy medialne wspierały, a nie utrudniały komunikację? Ukraina znalazła się w centrum zainteresowania mediów niemal na całym świecie. Jakie tendencje dominują w polskim i niemieckim przekazie medialnym o Ukrainie? Czy towarzyszą im te same obrazy? Jak wybuch wojny zmienił nasze postrzeganie Ukrainy? Jednym z najbardziej medialnych polityków światowych stał się w ostatnich miesiącach prezydent Wołodymyr Zełenski. Naturalny bieg rzeczy czy medialna strategia?
3. Redaktionsbesuch im Deutsch-Polnischen MDR-Studio Görlitz, Brüderstraße 11
2021 eröffneten der Mitteldeutsche Rundfunk und Radio Wroclaw das erste binationale Studio in Görlitz. Damit schafft der MDR die Voraussetzungen für neue Impulse in der grenzüberschreitenden Berichterstattung. Wie sieht die Arbeit des binationalen Büros aus? Wie werden die unterschiedlichen Perspektiven der Reporter:innen aus Polen und Deutschland genutzt? Die Teilnehmer:innen können die Arbeit des Studios hautnah erleben und ein lokales Thema gemeinsam bearbeiten.
3. Warsztat w polsko-niemieckim studiu MDR Görlitz, Brüderstraße 11 W 2021 rozgłośnie Mitteldeutscher Rundfunk i Radio Wrocław otworzyły wspólne polsko-niemieckie studio. Działalność studia stwarza nowe możliwości relacjonowania o pograniczu. Jak wygląda praca we wspólnym studio? Jak udaje się wykorzystać różne perspektywy dziennikarzy i dziennikarek z Polski i Niemiec? Uczestnicy i uczestniczki warsztatu zapoznają z bliska z pracą studia i wspólnie przygotują materiał na lokalny temat.
18:00 - Einlass zur feierlichen Preisverleihung - Sektempfang | wejście na uroczystość wręczenia nagrody - cocktail
19:00 - Feierliche Preisverleihung des Deutsch-Polnischen Tadeusz-Mazowiecki-Journalistenpreises und Empfang | uroczytość wręczenia Polsko-Niemieckiej Nagrody Dziennikarskiej im. Tadeusza Mazowieckiego i przyjęcie, Gerhart-Hauptmann-Theater Görlitz, Demianiplatz 2 in 02826 Görlitz
10. Juni 2022 | 10 czerwca 2022
9.30-10.00 - Kaffeepause | Przerwa kawowa
10.00-11.30 - Parallele Workshops | Równoległe warsztaty
1. Lokale Medien: Grenzüberschreitende Zusammenarbeit - Ein attraktives Thema oder rituelle Langeweile?
An gemeinsamen Themen mangelt es Deutschen und Polen im Grenzgebiet nicht: die Coronavirus-Pandemie, die Flüchtlingskrise oder der Streit um den Tagebau in Turów. Gehen die deutsche und die polnische Zivilgesellschaft diese Krisen mit vereinten Kräften an? Haben die Kommunen und lokalen NGOs den Test bestanden? Können lokale Medien die Zusammenarbeit der Kommunen und lokalen Gemeinschaften unterstützen? Und wenn ja, wie? Sind sie dazu bereit?
Wie sollten die Kommunen ihre Zusammenarbeit mit ausländischen Partnern kommunizieren, um den Eindruck zu vermeiden, sie reduziere sich auf das gemeinsame Erinnerungsfoto vom Nachbarschaftsbesuch? Schlussfolgerungen und Empfehlungen des Berichts der Stiftung Erinnerung, Bildung, Kultur, der lokale Medien in Niederschlesien und Sachsen beleuchtet.
1. Media lokalne: współpraca transgraniczna – nośny temat czy rytualna nuda? Tematów wspólnych dla Polaków i Niemców na pograniczu nie brakuje: pandemia koronawirusa, kryzys uchodźczy czy spór o kopalnię Turów. Czy polskie i niemieckie społeczeństwo obywatelskie łączy siły wobec kryzysów? Czy lokalni urzędnicy, urzędniczki, aktywiści i aktywistki NGO zdali egzamin? Jak/ czy media lokalne mogą wspierać współpracę samorządów i społeczności lokalnych? Czy chcą to robić? Jak samorządy powinny komunikować współpracę zagraniczną, żeby jej wizerunek nie ograniczał się do pamiątkowego zdjęcia z dobrosąsiedzkiej wizyty? Wnioski i rekomendacje z raportu Fundacji Pamięć, Edukacja, Kultura na temat mediów lokalnych na Dolnym Śląsku i w Saksonii.
2. Hat Europa Grenzen? Die Zukunft der Migration angesichts von Klima-, Politik- und Wirtschaftskrise
Europa erlebt heute eine Fluchtwelle aus der Ukraine von bislang unbekannem Ausmaß - seit dem Ausbruch des Krieges haben über drei Millionen ukrainische Bürger:innen die polnisch-ukrainische Grenze überquert (Stand 28. April). Migrationsprozesse begleiten die menschliche Zivilisation seit jeher. Die Migrationen von heute sind eine unvermeidliche Folge von Kriegen, Globalisierung und Klimawandel. Migration bringt auch potenziellen Nutzen mit sich - dazu erforderlich ist jedoch eine intensive internationale Zusammenarbeit und die Bereitschaft, nach konstruktiven Lösungen zu suchen. Die Frage, wie eine gemeinsame Migrationspolitik aussehen könnte, ist eine der wichtigsten Zukunftsfragen der EU. Sind die Mitgliedstaaten der Europäischen Union bereit für eine EU-Außenpolitik? Welche Rolle sollten hierbei EU-Institutionen, Zivilgesellschaft und Medien spielen?
2. Czy Europa ma granice? Przyszłość migracji w obliczu kryzysu klimatycznego, politycznego, ekonomicznego Europa doświadcza dzisiaj uchodźctwa wojennego z Ukrainy na niespotykaną skalę - od wybuchu wojny granicę polsko-ukraińską przekroczyły ponad 3 miliony obywateli i obywatelek Ukrainy (dane z 28 kwietnia). Procesy migracyjne towarzyszą jednak ludzkiej cywilizacji od zawsze. Te współczesne są nieuniknioną konsekwencją wojen, globalizacji i zmiany klimatu. Migracja niesie też ze sobą potencjalne korzyści, żeby tak było wymaga jednak intensywnej międzynarodowej współpracy i gotowości do szukania rozwiązań. Istnienie i kształt wspólnej polityki migracyjnej to jedna z ważniejszych kwestii dyskutowanych w kontekście przyszłości UE. Czy członkowie Wspólnoty są gotowi na unijną politykę zagraniczną? Jaką rolę mają tu do odegrania instytucje unijne, społeczeństwo obywatelskie i media?
11.30-13.00 - Schlussdiskussion | Debata końcowa
Die Medien im Krieg: Wie haben sich die Medien in der Grenzsituation bewährt? Journalist:innen und Kriegsreporter:innen nach dem Überfall Russlands auf die Ukraine
Ist die Arbeit der Journalist:innen und Kriegsreporter:innen nach dem Überfall Russlands auf die Ukraine transparent oder subjektiv? Worin besteht die journalistische Unabhängigkeit von Kriegsberichterstattern? Haben Kriegsreporter:innen Emotionen? Medien im Kampf mit Internet-Trollen. Die Sprachen des Krieges. Welche Bilder von diesem Krieg werden uns in Erinnerung bleiben, und wer hat sie für uns ausgewählt?
Media na wojnie: Jak sprawdziły się w sytuacji granicznej? Praca dziennikarzy/dziennikarek i korespondentów/korespondentek wojennych o napaści Rosji na Ukrainę Korespondenci/korespondentki wojenni – przejrzyści czy subiektywni? Na czym polega niezależność dziennikarzy/dziennikarek relacjonujących wojnę. Czy korespondenci/korespondentki wojenni mają emocje? Media na wojnie z trollami. Języki wojny. Jakie obrazy zostaną nam z tej wojny i kto je dla nas wybrał?
13.00-14.00 - Mittagessen | Lunch
14:00-15:30 - Stadtrundgang in Kooperation mit der Europastadt Görlitz/Zgorzelec GmbH | Zwiedzanie miasta we współpracy z Europastadt Görlitz/Zgorzelec GmbH
